Emek ve Dayanışma Bayramı...

Bugün 1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramı...

En çok onlar hak ediyor bugün eğlenmeyi ve kutlamayı... Onların büyük zafer günü.. Varlıklarını bütün dünyaya ilk kez kabul ettirebildikleri gün... İnsan olduklarını dünyaya hatırlattıkları gün... Birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü...

Onlar, günde 8 saat çalışalım.. 10 saatler.. 16 saatler.. yerine dediler.. Günde 8 saat çalışırsak, 8 saat uykuya, 8 saat de kendimize, varsa ailemize bir zaman ayırmış oluruz kendimizi yaşarız.. biz de insanız, insan olduğumuzu hatırlamak istiyoruz  dediler...

Ne patronlar.. ne de devletler kabullendi insan olduklarını... Seslerini duyurmak için yükselttikçe acımasızca saldırılara uğradılar..  dünyanın her yerinde patron ve devlet elele verdi susturmak için çığlıklarını...

Derler ya acılar birleştirir insanları...

1 Mayıs 1890 tarihinde bir ilk gerçekleşti.. Bütün dünya işçileri işlerini bırakarak meydanlarda toplandılar 'biz de insanız ve günde 8 saat çalışmak istiyoruz' diye bir ağızdan avazladılar... Kendileri için, bu uğurda canları alınan milyonlarca işçi kardeşleri anısına, kendileri için ve bugün çalışanlar için...

2 Mayıs 1890 bambaşka bir gün olmuştu... bütün dünya için... bütün patronlar için... bütün devlet edenler için... bütün işçiler için..


Her 1 Mayıs gelişinde işçiler anarken bu insanca çalışma hakları için birleştikleri günü... dile getirirken taleplerini eksik kalan hakları için.. içleri bayram havasında heyecanlı, geleceklerinden umutlu...

Bundan mutlu olmayanlar oldu her seferinde... engellemeye kalktılar, karalamaya kalktılar.. kimi zamanlar da kanlara buladılar...

Bütün dünyada işçilerin insanca çalışma hakları uğruna kaybettikleri canların sayıları milyonları aştı...

Tarihçesini bilmeyen kalmadı 1 Mayısların dökülen kanlar yüzünden ama ben anmak adına bazı önemli başlıkları özet geçeyim...

Tarih : 1810 öncesi

Yer : Dünya

Olay : Endüstri işçilerinin çalışma saatleri günde 10 ile 16 saat arasında olmak üzere haftanın 6 günüdür. Çalışma şartları kötüdür, sağlık güvenceleri ve emeklilik hakları gibi güvenceleri yoktur. Ucuz çocuk işçiler sorunu almış başını gitmiştir.

Tarih : 1810

Yer : New Lanark / İngiltere Birleşik Krallık 
Olay : Robert Owen çalışma saatlerinin 10 saat /gün olarak belirlenmesi talebinde bulunur..

Tarih : 1817

Yer : New Lanark / İngiltere Birleşik Krallık

Olay : Rober Owen çalışma saatlerinin 8 saat/gün ve  40 saat/hafta ile sınırlandırılması için sosyalist guruplarla beraber hareket başlattı..

Tarih : 1847

Yer : İngiltere

Olay : Kadın ve çocuklar için günlük çalışma saatleri 10 saat/gün olarak kabul edildi.

Tarih : 1848 Şubat devrimi

Yer : Fransa

Olay : İşçilerin çalışma saatleri 12 saat/gün ile sınırlandırıldı ve çalışma şartlarında iyileştirmeler getirildi

Tarih : 21 nisan 1856

Yer : Melbourne/ Avustralya

Olay : Taş madenleri ve İnşaat işçileri James Stephens liderliğinde Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento binasına kadar yürüdüler.. Çalışma saatlerinin 8 saat /gün olması talebi ile..

Tarih : 12 Mayıs 1856

Yer : Melbourne/ Avustralya

Olay : İşçilerin çalışma saatleri 8 saat/gün olarak sınırlandırıldı.

Tarih : 1866

Yer : Cenevre / İsviçre

Olay : Uluslararası İşçi Birlikleri Kongresinde çalışma saatlerinin 8 saat /gün olması konusunda bir genelge ilan edildi

Tarih : 1 Mayıs 1886

Yer : ABD

Olay : Çalışma saatlerinin 8 saat/gün ile sınırlanması için Amerikan İşçi Sendikaları Konfederasyonu liderliğinde ülke çapında gösteriler düzenlenir işçiler iş bırakır.

Tarih : 4 Mayıs 1886

Yer : Haymarket Meydanı / Chicago/ Illinois/ABD

Olay : Barış içerisinde başlayan miting sırasında kimliği blinmeyen bir şahıs tarafından atılan bomba neticesinde 7 polis ölür ve yüzlerce işçi tutuklanır içlerinden 8 tanesi yargılanmak üzere alıkonulur.

William Seliger : savcının şahidi olmayı kabul eder ve serbest bırakılır

August Spies ve Samuel Fielden : bomba atıldığı sırada her ikisi de polis kordonu altında konuşma yaptıkları platformdan inmek üzereydiler

Adolph Fischer ve Albert Parsons : Yaklaşık bir saatlik konuşma yaptıktan sonra Zepf's Hall'a gitmişlerdi. Bomba atıldığı sırada Zepf's Hall'daydılar.

Michael Schwab : bomba atıldığı sırada bir başka mitingde konuşuyordu

George Engel : bomba atıldığı sırada evde iskambil oynuyordu

Louise Lingg ve Oscar Neebe : miting alanında olmadıklarını ispatlamışlardı

Tarih : 11 Ağustos 1886

Yer : Illinois/ ABD

Olay : Mahkeme, Neebe'in 15 yıl mahkümiyetine geri kalanın ise asılarak idamına karar verir.

Tarih : 10 Kasım 1887

Yer : Illinois/ ABD

Olay : Vali Richard James Oglesby, Fielden ve Schwab hakkındaki idam cezalarını af ederek müebbet hapis cezasına çevirir.

Tarih : 10 Kasım 1887/gece

Yer : Illinois/ ABD

Olay : Lingg asılmak yerine kendi hücresinde intihar etmeyi tercih etti.

Tarih : 11 Kasım 1887

Yer : Illinois/ ABD

Olay : Spies, Parsons, Fischer ve Engel idam edildiler. İnfazlarını seyredenlerin söylemlerine göre, asıldıkları anda ölmeleri gerekir iken Deniz Gezmiş idamında olduğu gibi ölümleri uzun sürmüş. Spies asılmasından önce şu sözleri haykırmış ' Sessizliğimizin, bugün susturmaya çalıştığınız seslerimizden daha güçlü olacağı günler gelecektir' (The time will come when our silence will be more powerful than the voices you strangle today)

Tarih : 26 Haziran 1893

Yer : Illinois/ ABD

Olay : Vali John Peter Altgeld, önyargılı bir hakim ve objektif olmayan bir jüri tarafından haksızlığa uğradıkları iddiası ile Fielden, Neebe ve Schwab'ın cezalarını kaldırdı ve itibarlarını iade etti.

Bombayı atanın kim olduğu bilinemedi ancak tarihçilerin çoğunluğu, şahitlerin ifadesi doğrultusunda iki defa tutuklanmasına rağmen hemen serbest bırakılan ve 14 Mayıs 1886 da ülkeden kaçan Rudolf Schnaubelt olduğu ve Chicago'nun etkili aktivistlerini yakalamak için böyle bir provakasyon için kiralandığı düşüncesini paylaşmakta.

Tarih : 1889

Yer : Paris /Fransa 

Olay : 2inci Enternasyonel'in ilk oturumunda , Amerikan İşçi Fderasyonu başkanı Samuel Grompers'ın, çalışma saatlerinin 8 saat/gün olarak sınırlandırılması için dünya işçilerinin bir arada eylem yapma çağrısı okunur ve bu çağrıya olumlu yanıt çıkar. Haksız yere idam edilmiş olan ve bu hareket içerisinde ölmüş olanlar anısına dünya işçilerinin ilk eylem günü 1 Mayıs 1890 olarak seçilir ve her yıl tekrarlanmasına karar verilir.

Tarih : 1 Mayıs 1890

Yer :  Dünya

Olay : İlk kez dünya işçileri hep birlikte gösteri yaparlar ve dünya gazetelerinin birinci sayfa manşetlerine otururlar.

Tarih : 1891

Yer : Paris/ Fransa

Olay :  2inci Enternasyonelin 2inci uluslararsı oturumunda 1 Mayıs eyleminin her yıl tekrarlanması resmileştirilir.

Tarih : 1911

Yer    : Selanik / Osmanlı İmparatorluğu

Olay   : Liman ve Pamuk işçileri kutladı

Tarih : 1912

Yer   : İstanbul  / Osmanlı İmparatorluğu

Olay : İlk kez İstanbul'da kutlandı

Tarih : 1923

Yer   :  Ankara / Türkiye Cumhuriyeti Devleti
Olay : Yasal olarak İŞÇİ BAYRAMI ilan edildi

Tarih : 1924

Yer :   Ankara / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay :  Hükümet kitlesel kutamaları yasakladı

Tarih : 1925
Yer : Ankara / Türkiye Cumhuriyeti Devleti
Olay :  Takrir-i Sükun yasası çıkartıldı ve 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı (bu yasak uzun yıllar sürdü)


Tarih : 1935

Yer : Ankara / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay :  Bahar ve Çiçek Bayramı adı verilerek 1 Mayıs resmi tatil ilan edildi


Tarih : 1 Mayıs 1976

Yer :   Taksim Meydanı / İstanbul  / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : Uzunca bir aradan sonra ilk kez Devrimci işçi Sendikaları Konfederasyonu organizasyonu ile geniş katılımlı olarak kutlandı 


Tarih : 1 Mayıs 1977

Yer : Taksim Meydanı / İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : Yaklşık 500 bin kişi gibi geniş bir katılımla kutlanırken üstlerine kimliği belirsiz şahıslar tarafından ateş açıldı. hem bu kurşunlarla vurularak, hem de kaçanların izdihamı ile ezilerek 34 kişi öldü. Tarihe Kanlı 1 Mayıs olarak geçti. 


Tarih : 1 Mayıs 1978

Yer : Taksim Meydanı / İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : Yüzbinlerce kişi tarafından kutlandı


Tarih : 1 Mayıs 1979

Yer :    İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay :Sıkıyönetim komutanlığı sokağa çıkma yasağı koydu. İstanbul'un çeşitli semtlerinde yüzbilerce kişi korsan gösteriler yaptı.


Tarih :  1981

Yer :   Ankara / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs tatilini iptal ederek çalışma günü ilan etti.


Tarih : 1 Mayıs 1996
Yer :   Kadıköy  Meydanı / İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti
Olay : Yaklaşık 150 bin kişi gösteriye katıldı. Gösterinin ilk dakikalarında polisin silahsız göstericilere ateş açması ile 3 kişi ölünce kitlesel isyan gelişti. Kadıköy Meydanı 2005 tarihine kadar yasaklandı.

Ayrıca telsizinin sesini açık unutan bir sivil polisin göstericiler tarafından oldukça şiddetli bir şekilde dövülmesini  Star TV`nin naklen duyurması ve bir başka yerde polislerin eğlenerek seyrettiği bir linç girişimini de naklen yayınlamasıyla hafızalara kazındı.


Tarih : 1 Mayıs 2006
Yer :   Kadıköy Meydanı / İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti
Olay : yasağın kalkmasından sonraki ilk gösteri olduğundan en geniş katılım burada oldu. Sorunsuz olarak kutlamalar gerçekleşti.

Tarih : 1 Mayıs 2007

Yer : Taksim Meydanı / İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : Taksim Meydanı yasağına rağmen kutlamaları burada yapmak isteyenler ile polis çatıştı. 100 den fazla kişi yaralandı. 700 e yakın kişi gözaltına alındı. Bir sivil vatandaş hayatını kaybetti.


Tarih :  Nisan 2008

Yer :   Ankara  / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : 1 Mayıs'ın Emek ve Dayanışma Günü olarakutlanması kabul edildi..


Tarih : 1 Mayıs 2008

Yer : Taksim Meydanı / İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : 1 Mayısın Taksim'de kutlanması ile ilgili yönetimle uzlaşma sağlanamayınca sendikalar ve bazı partiler Taksim'e yürümeye karar verirler. Polis de hazırlıklıdır, boyalı ve tazyikli su, gaz bombası ve biber gazı kullanır.....


Tarih : Nisan 2009

Yer : Ankara / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : 1 Mayıs resmi bayram olarak kabul edildi


Tarih : 1 Mayıs 2010

Yer : Taksim Meydanı / İstanbul / Türkiye Cumhuriyeti Devleti

Olay : 1 Mayısın Taksim'de kutlanması izni çıkar ve 140 bin kişine kutlanır...

Ohhbee... engelsiz bir kutlama var nihayet.....
(yoruldum yavu yazarken engellemeleri, oysa ben dünyada olup bitenlerin binde birini bırakın milyarda birini yazmadım burada)

Tarih : 1 Mayıs 2012

Yer : Türkiye

Olay :  haydi meydanlara.... özgürce kutlamaya...tüm çalışanların insan olduklarını ilan ettikleri günde...bayram etmeye...


referans kaynak : wikipedia

NOT: Bugün sevgili Biricit'in sayfasında röportajım var okumak isteyenlere duyurulur...